Phần má»m miá»…n phà trong Windows

Ngà y 23/8/2005 là má»™t ngà y đáng nhá»› cá»§a giá»›i tin há»c Việt Nam, khi mà các cá»a hà ng bán đĩa CD (láºu) lá»›n ở như Thuý Vy, Trưá»ng Giang (ở TpHCM) Ä‘á»u hà ng loạt đóng cá»a, chuẩn bị cho việc Việt Nam gia nháºp WTO, Hồng Hải New (ở Hà Ná»™i) cÅ©ng chuyển sang là m phần cứng . Tất nhiên, sau sá»± kiện nà y, vẫn sẽ có nhiá»u ngưá»i tìm tục dùng chùa các phần má»m phải trả tiá»n bằng cách tìm "đồ chÆ¡i" trên Internet, cÅ©ng như tải trá»±c tiếp các phần má»m trên mạng vá». Tuy nhiên, đây không phải việc nên là m, vì chúng ta không thể chạy trốn sá»± tháºt mãi. Bà i viết nà y tìm cách tháo mắc vấn đỠnà y bằng cách giá»›i thiệu các phần má»m miá»…n phà rất hay.
Nhiá»u bạn trẻ là luáºn: muốn hết dốt thì phải há»c, muốn há»c mà không có tiá»n thì phải... xà i đồ láºu, tháºm chà việc dùng thẻ tÃn dụng chùa trên mạng đã thà nh vấn đỠnhức nhối, không phải cá»§a riêng ai.
- Tại sao bạn không mua bộ Microsoft Office vỠdùng ?
- Tại vì không có đủ $699 để trả.
- Thế tại sao bạn lại vẫn cứ dùng Microsoft Office ?
- Nếu không dùng thì soạn thảo bằng gì ?
- Bằng OpenOffice.org chẳng hạn ?
- Nó là gì thế ? Nhưng là gì cũng được, tôi dùng không quen, vả lại cũng không tốt bằng MS Office
Äến dòng cuối nà y thì các bạn đã thấy là luáºn cá»§a bạn trẻ kia không ổn rồi. Thá»±c tế, các phần má»m miá»…n phà là m khá tốt các công việc bạn mong đợi, tháºm chà đôi khi tốt hÆ¡n nhiá»u. Chúng ta hãy Ä‘iểm qua má»™t số trong các phần má»m nà y (nếu bạn muốn tìm hiểu thêm vá» các phần má»m miá»…n phÃ, có thể Ä‘á»c Lịch sá» Unix, Linux và Phần má»m mã nguồn mở/ miá»…n phÃ)
Các ứng dụng văn phòng
Hiện tại thì OpenOffice.org (OOo) là ứng cá» viên sáng giá để thay thế Microsoft Office vì nó có thể Ä‘á»c và ghi (sá»a đổi) các táºp tin được tạo bởi Word, Excel, PowerPoint. Chức năng hoà n toà n tương đương vá»›i bá»™ Microsoft Office, nhưng má»™t số định dạng cao cấp trong MS Office không dùng được. Phiên bản 2.0 sắp sá»a ra mắt.
Các chương trình phát triển
DreamWeaver là công cụ không thể thiếu khi là m web ? Bạn đã lầm! Hãy thá» dùng nvu và cho biết cảm nghÄ©. Äây là má»™t chương trình rất dá»… sá» dụng, không kém gì FrontPage hay DreamWeaver, nó lại dá»±a trên Mozilla nên hiển thị HTML rất "chuẩn".
Các chương trình giáo dục
TuxPaint là chương trình vẽ dà nh cho trẻ em, dù không nhiá»u tÃnh năng như The Gimp, nhưng giao diện cá»§a nó rất bắt mắt và tháºt sá»± dá»… dùng. Tux chÃnh là chú chim cánh cụt, biểu tượng huyá»n thoại cá»§a Linux. Chú tux dá»… thương nà y sẽ giúp lÅ© trẻ cá»§a bạn có những phút thư giãn thoải mái.
Các ứng dụng đồ hoạ
The Gimp là sá»± thay thế hoà n hảo cho Photoshop. Nó há»— trợ lá»›p alpha, há»— trợ Ä‘a kênh, Ä‘a lá»›p và đặc biệt có kèm theo nhiá»u plug-in và bá»™ lá»c tuyệt vá»i. Bạn cÅ©ng có thể dá»… dà ng tạo các bá»™ lá»c riêng cá»§a mình.
Các chương trình kÄ© thuáºt
Bạn hay dùng Visio để vẽ các đồ hình kÄ© thuáºt thì giỠđây đã có Dia là má»™t chương trình nhá» gá»n (1MB) cho phép vẽ nhiá»u loại biểu đồ khác nhau (UML, mạng, các công trình công cá»™ng, các sÆ¡ đồ khối, mạch Ä‘iện...) và xuất ra nhiá»u dạng file.
Bạn muốn vẽ kÄ© thuáºt bằng AutoCAD ? Äã có QCad cho bạn. Äây là má»™t chương trình thiết kế 2D đơn giản, đầy đủ các tÃnh năng splines, bắt đối tượng, gõ chữ, toạ độ, tô, Ä‘o kÃch thước... Nó há»— trợ cả định dạng DXF 2004 cá»§a AutoCAD R12.
Octave được xem như là má»™t bản sao cá»§a MatLab, tuy má»™t số Ãt cú pháp có thay đổi. Phiên bản Octave cho Windows đã có sẵn trong Cygwin (môi trưá»ng giả láºp Linux trong Windows) trong gói MATH.
Các ứng dụng mạng
Vá» trình duyệt, có lẽ bạn không xa lạ gì vá»›i Firefox, má»™t ứng cá» viên nặng kà để thay thế Internet Explorer vá»›i các tÃnh năng nổi báºt: duyệt nhiá»u trang trong 1 cá»a sổ (tabbed browser), an toà n, chống popup. Kể từ khi ra Ä‘á»i và o tháng 11 năm ngoái, chương trình nà y đã được tải vá» tổng cá»™ng hÆ¡n 80 triệu lần.
Thay vì dùng MS Outlook hay Outlook Express, bạn có thể dùng Thunderbird được đánh giá là tiện Ãch, an toà n và dá»… dùng hÆ¡n rất nhiá»u. Ngoà i việc Ä‘á»c thư má»™t cách an toà n, Thunderbird có thể dùng để Ä‘á»c các nhóm tin bằng NNTP (newsgroup), Ä‘á»c các luồng RSS... Äiểm đặc biệt cá»§a Firefox cÅ©ng như Thunderbird là bạn có hà ng trăm giao diện và hà ng nghìn plug-in, hãy bá» ra và i phút tìm hiểu và bạn sẽ thấy rằng mình đã không lãng phà thá»i gian.
Tiếp theo, giá» bạn muốn "chat" à ? Bạn dùng Yahoo!, MSN, ICQ, Jabber hay chương trình Ä‘ang nóng là Google talk ? Hãy dẹp tất cả qua má»™t bên, và cà i đặt Gaim. Äây là má»™t chương trình chat gá»n nhẹ, há»— trợ tất cả các giao thức trên (tương tá»± như Trillian, nhưng miá»…n phÃ). Bạn có thể dùng nhiá»u account, nhiá»u loại account trong cùng má»™t lần đăng nháºp. Nếu dùng IRC để chat, bạn đã có chương trình X-Chat rất phổ biến.
Bạn có thói quen dùng CuteFTP hoặc FlashFXP để ftp ? Hãy chuyển sang dùng FileZilla Ä‘i. Phải nói rằng chương trình nà y không mạnh bằng 2 phần má»m kia, nhưng nó hoà n toà n miá»…n phà và liên tục phát triển. Nó há»— trợ resume upload/dowload, há»— trợ các giao thức FTP, FTP trên SSL/TLS, FTP bằng SSH (scp). Má»™t yếu Ä‘iểm khó chịu là nó không thể là m việc vá»›i nhiá»u site cùng lúc (không có tab)
Các ứng dụng đa phương tiện
VideoLAN client là chương trình xem phim vá»›i các codec riêng cá»§a nó. Bạn không cần cà i đặt bất kì codec nà o khác. Chỉ có 8M, nhưng VLC há»— trợ gần như tất cả các định dạng khác nhau. VLC cho phép xem DVD và phim vá»›i phụ Ä‘á», cho phép ghi lại video/audio ở nhiá»u định dạng khác nhau, cho phép chiếu phim trá»±c tiếp lên mạng theo nhiá»u giao thức khác nhau (cho 1 ngưá»i xem, nhiá»u ngưá»i xem hoặc tất cả cùng xem).
Audacity là chương trình soạn thảo âm thanh kinh Ä‘iển cá»§a thế giá»›i Linux. Phiên bản dà nh cho Windows cÅ©ng không kém cạnh, vá»›i đầy đủ các chức năng ghi âm, chuyển đổi định dạng, cắt ghép, chỉnh sá»a âm thanh.
Các trò chơi
Các trò chÆ¡i miá»…n phà thì nhiá»u không kể xiết. Thà dụ:
BZFlag: bắn xe tăng 3D, nhiá»u ngưá»i chÆ¡i cùng lúc
BillardGL: chơi bi-da 3D
Trackballs: trò đẩy banh kiểu marble
Tux Racer: trò chÆ¡i nổi tiếng trong giá»›i Linux để thá» card đồ hoạ 3D. Bạn Ä‘iá»u khiển 1 chú tux để Ä‘ua.
FlightGear Flight Simulator: trò chÆ¡i mô phá»ng bay tuyệt vá»i
Các tiện Ãch
Sẽ bổ sung
7-Zip là chương trình nén định dạng 7z là giải thuáºt nén cho kÃch thước file rất nhá». Ngoà i ra 7-Zip còn há»— trợ các định dạng phổ biến như zip, rar, bzip2, cab, tar, z...
Các hệ Ä‘iá»u hà nh
Äể thay thế Windows bạn đã có Debian, CentOS, FreeBSD... KHÔÔÔÔÔÔÔÔÔÔÔÔÔÔÔÔÔÔÔÔÔÔÔÔÔÔÔÔÔÔNG! Chỉ đùa chút thôi mà . Ở đây tôi sẽ giá»›i thiệu má»™t số hệ Ä‘iá»u hà nh tương thÃch Windows nhưng lại miá»…n phÃ. Bổ sung sau.
Ngoà i ra, tại sao không bá» ra má»™t Ãt tiá»n để mua Windows ? (Hi vá»ng sẽ có Windows giá tháºt rẻ cho Việt Nam). Thá»±c ra, đây cÅ©ng chÃnh là đỠtà i tranh luáºn nảy lá»a trong giá»›i CNTT giữa 2 ý kiến:
- Việc dùng và là m quen vá»›i các phần má»m nà y sẽ là m cho ngưá»i dùng Windows dá»… dà ng chuyển sang Linux sau nà y, và cuối cùng là má»™t thế giá»›i hoà n toà n miá»…n phà (kể cả hệ Ä‘iá»u hà nh)
- Khi Windows đã có các phần má»m miá»…n phà chất lượng cao, tá»™i gì phải chuyển sang Linux chi cho mệt
Dù sao, phần má»m miá»…n phà thì ta cứ xà i
Phần kết
Phần nà y sẽ dà nh cho việc há»i đáp "tại sao phải dùng phần má»m miá»…n phÃ". Các bạn hãy đặt câu há»i, tôi sẽ tổng kết lại.
Sau nà y luáºt bản quyá»n có tác dụng, thì bạn đừng hối háºn khi phải:
- hoặc là trả tiá»n cho các phần má»m Ä‘ang dùng
- hoặc là xoá tất cả phần má»m hiện có, dùng các chương trình hoà n toà n má»›i
Äến lúc đó đừng khóc nhé bạn